Wetsvoorstel verplichte vertrouwenspersoon
Op dit moment is het nog niet wettelijk verplicht om een vertrouwenspersoon aan te stellen. Er kan overigens wel een verplichting zijn vanuit bijvoorbeeld een cao of branche-afspraken. Ook om andere redenen is het verstandig om een vertrouwenspersoon te hebben. Dit kan zowel intern als extern, of een combinatie van beide.
Veel werknemers krijgen op de werkvloer te maken met ongewenste omgangsvormen. Denk aan pesten, (seksuele) intimidatie, agressie of discriminatie. Maar niet iedereen heeft toegang tot een vertrouwenspersoon. Dit terwijl deze voor werknemers juist een belangrijke rol speelt in het voorkomen en beperken van de impact van ongewenst gedrag, op zowel werknemer als organisatie.
Daarom ligt er een wetsvoorstel bij de Eerste Kamer met als naam ‘Verplichtstelling vertrouwenspersoon ongewenst gedrag op de werkvloer’ waarmee een vertrouwenspersoon verplicht wordt voor werkgevers met tenminste 10 werknemers.
Status en invoering van het wetsvoorstel
Het wetsvoorstel is op 23 mei 2023 door de Tweede Kamer aangenomen. Het ligt nu bij de Eerste Kamer.
Als de wet wordt aangenomen, treedt de verplichting waarschijnlijk gefaseerd in; op die manier hebben organisaties de tijd om een geschikte vertrouwenspersoon te vinden.
Als de invoeringstermijn uit het wetsvoorstel wordt gevolgd, is het moment waarop organisaties hieraan moeten voldoen afhankelijk van de grootte. Voor kleinere bedrijven met 10 tot 50 werknemers staat in het wetsvoorstel een termijn van 12 maanden. Voor middelgrote bedrijven (50 tot 250 werknemers) is dat 8 maanden en voor grote bedrijven (meer dan 250 werknemers) 4 maanden.
Hoe moeten organisaties dit doen?
In het wetsvoorstel is expliciet opgenomen dat ook invulling kan worden gegeven aan deze verplichting door aanstelling van een externe vertrouwenspersoon. Dat maakt het voor (kleinere) organisaties wat gemakkelijker, want niet elke organisatie heeft voldoende mankracht en expertise om dit intern te regelen.
Is een externe vertrouwenspersoon voor jouw organisatie nog een te grote stap? Denk dan ook eens aan de mogelijkheid om via de branchevereniging een vertrouwenspersoon in te schakelen, of een gezamenlijke vertrouwenspersoon te benoemen voor het bedrijfsverzamelgebouw .
Ook voor een grote(re) organisatie is een externe vertrouwenspersoon trouwens een goed idee. Deze persoon heeft geen binding met het bedrijf, en is dus objectief en onafhankelijk. Er is geen risico op ‘dubbele petten’ zoals bij een interne vertrouwenspersoon die ook een andere functie uitoefent binnen de organisatie. Daarnaast brengt een externe vertrouwenspersoon veel ervaring en kennis mee.
Sommige organisaties hebben zowel een interne als externe vertrouwenspersoon. Bijvoorbeeld als achtervang of sparringpartner. Lees hier meer over de voor- en nadelen van een interne en externe vertrouwenspersoon.
Een externe vertrouwenspersoon vind je trouwens heel gemakkelijk via Confidare, voor een vast bedrag per maand of jaar. Is dat ook weer geregeld.
Ook handig om te weten
Het wetsvoorstel geeft verder meer duidelijkheid over de taken van een vertrouwenspersoon: wat mag een organisatie van hem of haar verwachten? Denk aan de volgende taken:
- opvangen, begeleiden, adviseren en zo nodig doorverwijzen van werknemers;
- adviseren over het inschakelen van een bemiddelaar bij conflicten;
- verlenen van nazorg;
- signaleren van knelpunten in het interne beleid van de organisatie en het geven van voorlichting over ongewenste omgangsvormen;
- geven van gevraagd en ongevraagd advies aan de werkgever;
- jaarlijks uitbrengen van een verslag van zijn of haar bevindingen aan de werkgever, ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging.
Verder wil het wetsvoorstel de positie van de vertrouwenspersoon versterken met (ontslag)bescherming. En tenslotte staat in het wetsvoorstel dat de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging moet instemmen met de keuze van de vertrouwenspersoon.
